Over CLT doen de wildste verhalen de ronde. Bijvoorbeeld: CLT zou niet brandveilig zijn. Totaal onwaar. Wat wel klopt, is dat CLT door zijn gebrek aan massa lage frequenties makkelijker doorgeeft. Daarnaast zien we dat een traditionele assemblage van de panelen gepaard gaat met een zekere flankerende geluidstransmissie. Maar zelfs dat is slechts een deel van de waarheid, want mits een paar ingrepen kan je ook met CLT de hoogste akoestische normen halen.
Flankerende versus directe geluidstransmissie
Als het woord ‘lawaaihinder’ valt, denken de meeste mensen aan het geschreeuw van de buren dat door de muren komt. Dat is directe geluidstransmissie: het geluid tussen twee scheidingswanden. Daarnaast – en dat is minder bekend – heb je flankerende geluidstransmissie. Die ontstaat wanneer trillingen botsen met de omringende bouwdelen. Wat volgt, is een kettingreactie van trillingen die via de bouwknopen van bouwdeel naar bouwdeel worden doorgegeven.
Contact- versus luchtgeluid
Een tweede belangrijk onderscheid heeft te maken met de manier waarop de trillingen ontstaan. Als een element rechtstreeks aan het trillen wordt gebracht, bijvoorbeeld door het verschuiven van een stoel, heb je te maken met contactgeluiden. Bij een luchtgeluid is er geen sprake van direct contact. Het is de lucht die trilt door gepraat, muziek of welke bron dan ook. Ook die trilling plant zich voort en botst uiteindelijk met de scheidingswanden.
Combinatie van twee principes
Als je een akoestisch optimaal ontwerp wilt, moet je met al deze fenomenen rekening houden en ze gericht ondervangen. De bouwoplossingen die dat doen – en we bespreken ze zo meteen – maken grosso modo gebruik van twee onderliggende principes: ontkoppelen en het massa-veer-massaprincipe. Ontkoppelen betekent dat je de bouwcomponenten van elkaar scheidt zodat de trillingen zich niet kunnen voortplanten. Bij het tweede principe ga je het luchtgeluid dempen door in je constructie verschillende materialen te gebruiken die de geluidsgolven op een andere manier absorberen, wat men in meer wetenschappelijke termen de verschuiving van de fasen van de geluidsgolven noemt.
Oplossingen
Wat zijn nu die bouwoplossingen?
Elastische strips
Om voornamelijk contactgeluiden en de bijbehorende flankerende geluidstransmissie te reduceren, kan je ervoor kiezen om elastische stroken of rubbers te plaatsen tussen de verschillende bouwcomponenten. Zo ontkoppel je ze en verhinder je dat de trillingen zich voortplanten.
Voorzetwanden, zwevende vloer of verlaagd plafond
Je kan er ook (of tegelijk) voor opteren om de afzonderlijke elementen aan te pakken, dat wil zeggen de muren, vloer en plafond. We kiezen het voorbeeld van het verlaagd plafond. Om de prestatie op vlak van luchtgeluidisolatie te verbeteren, is het gebruikelijk om het verlaagd plafond los te koppelen van de dragende structuur. Gewoonlijk door twee gipsplaten te bevestigen aan een metalen regelwerk of skelet. De spouw, of de ruimte tussen de structuur en de gipsplaten, vul je dan op met een geluidsabsorberend materiaal. Denk aan minerale wol. Voorzetwanden en zwevende vloeren maken gebruik van ongeveer hetzelfde principe. Als je deze drie oplossingen samen toepast in één totaaloplossing, heb je ook het doos-in-doosprincipe. Belangrijk, en zeker voor CLT, dat soms als binnenafwerking wordt gebruikt: het blijft mogelijk om bepaalde elementen zichtbaar te laten
Ontdubbelen
Een laatste methode steunt vooral op het massa-veer-massaprincipe. Doordat je de vloer of wand ontdubbelt, creëer je een tussenliggende spouw, die opnieuw gevuld kan worden met een geluidsabsorberend materiaal. Vergeet daarbij geen rubbers te plaatsen bij de tussenliggende draagbalken om de transmissie van contactgeluiden uit te schakelen.
Conclusie
Akoestiek is bij CLT zeker een aandachtspunt, maar het probleem is allerminst onoverkomelijk. Geluidsdicht bouwen is wel iets waar alle betrokken partijen en aannemers zich van bewust moeten zijn, want de aanpak is alomvattend en behelst dus meer dan de CLT-constructie alleen.
Bronnen: