Hout is aan een opmars bezig in de bouw. Automatisch denken velen dan aan houtskeletbouw, de bekendste en vooralsnog belangrijkste bouwmethode die van hout gebruikmaakt, maar er bestaan natuurlijk nog andere. CLT of Cross Laminated Timber bijvoorbeeld. In plaats van met een houten raamwerk werkt men hier met massieve panelen van gelaagd hout, en dat brengt heel eigen voordelen met zich mee.
Troeven van hout
Is het de klimaatopwarming die achter de groei zit? Hoe dan ook, hout zit in de lift als bouwmateriaal. De troeven op vlak van milieu liggen voor de hand, maar ook technisch heeft het natuurlijke materiaal heel wat te bieden. Op een drafje: hout is in vergelijking met staal of beton veel lichter, isoleert 10 keer beter dan steen en zorgt door zijn vochtregulerende werking voor een aangenaam binnenklimaat. Het lijstje met voordelen kan gerust nog worden aangelengd, het punt is echter dat zowel de houtskeletbouw als CLT gretig van die troeven profiteren. Maar er zijn ook wel wat verschillen. Laten we kort de twee bouwmethodes even uitleggen.
Wat is houtskeletbouw?
Bij houtskeletbouw bestaan de dragende delen uit hout, behalve de fundering uiteraard. De structuur is opgetrokken uit een skelet van houten balken, vandaar ook de naam. Verticaal noemen we het de stijlen, horizontaal zijn het regels. Samen vormen ze de kaders of het raamwerk. Daartussen komt het isolatiemateriaal. De techniek heeft in de loop der jaren al een hele weg afgelegd. Waar vroeger massieve stijlen werden gecombineerd met multiplexplaten voor de uitstijving, doet men tegenwoordig meestal een beroep op I-liggers. Als alternatief voor de multiplex zijn vandaag onder meer OSB- en houtvezelplaten in trek. Met houtskeletbouw kan je wanden creëren met een hoge thermische weerstand en een geringe wanddikte.
Wat is CLT of Cross Laminated Timber?
In tegenstelling tot de houtskeletbouw worden bij CLT geen houten balken als frame gebruikt maar massieve houten panelen die zijn samengesteld uit lagen van hout en kruisgewijs aan elkaar zijn gelijmd. Dat brengt een andere manier van isoleren met zich mee: niet tussen het raamwerk maar aan de buitenzijde van de wand- en dakelementen. Het betekent meteen ook dat het hout, op voorwaarde dat de juiste kwaliteit is gekozen, aan de binnenkant als afwerking kan fungeren. De panelen worden in de fabriek op maat gezaagd en op de werf gemonteerd.
Hoewel de houtskeletbouw nog altijd de markt draagt, is het wel degelijk CLT dat de groei trekt
CLT versus houtskeletbouw: voor- en nadelen
De thermische inertie is misschien wel het grootste pijnpunt bij houtskeletbouw. Dat nadeel wordt dankzij de grotere massa van de panelen door CLT opgevangen. Een ander groot voordeel is dat CLT de mogelijkheid biedt om aan de buitenkant stijve isolatieplaten aan te brengen, wat voor een ononderbroken schil zorgt. Dat lukt niet met houtskeletbouw. Daar staat tegenover dat aanpassingen op de werf makkelijker in te passen zijn bij houtskeletbouw dan bij CLT. En door het zwaardere gewicht van de massieve panelen heb je bij CLT toch iets grotere hijs- en hefwerktuigen nodig. Sommigen brengen nog aan dat weinig aannemers en architecten echt vertrouwd zijn met of gespecialiseerd zijn in de vrij jonge bouwmethode die CLT nog altijd is. Maar dat argument verliest elk jaar aan kracht, want hoewel de houtskeletbouw nog altijd de markt draagt, is het wel degelijk CLT dat de groei trekt. Laat dat een wake-upcall zijn voor zij die CLT nog niet kennen.
Bronnen:
- https://www.livios.be/nl/bouwinformatie/woonwijzer/bouwen/bouwtechnieken/clt-cross-laminated-timber/
- https://www.joostdevree.nl/shtmls/houtskeletbouw.shtml
- https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/033/393/RUG01-002033393_2013_0001_AC.pdf
- https://www.ikgabouwen.be/premium/voordelen-en-beperkingen-van-clt-ten-opzichte-van-houtskeletbouw/